Neso Saponjic dankt strijdlust aan overleven oorlogsgeweld

Hij begint zaterdag aan zijn laatste stadsderby tegen Hercules. Aan het einde van het seizoen moet Neso Saponjic als handbalcoach vertrekken bij Hellas. Maar verwacht van hem geen omzien in wrok. Daarvoor heeft hij, getekend door de oorlog, te veel meegemaakt. Zijn motto: ,,Kijk naar wat je hebt en naar wat je wél kunt.”

Een levenswijsheid uit de mond van een man die zweefde op het randje van de dood. 46 jaar geleden geboren in Sarajevo, de hoofdstad van Bosnië en Herzegovina. Alle verschrikkingen meegemaakt van die gruwelijke oorlog in het voormalig Joegoslavië. Verloor familieleden en vocht om te overleven. En altijd was handbal zijn houvast. Het gaf hem de kracht om door te gaan. Zijn optimisme is bewonderenswaardig, ook nu ‘zijn’ Hellas in zwaar weer verkeert.
,,Mijn eerste handbalervaringen deed ik op bij Novi Grad in de buurt van mijn woonplaats. Ik had een onbekommerde jeugd en deed veel aan sport. Ik leefde in een vrij land en groeide op in een liefdevol gezin. Later ging ik handballen bij Zeljeznicar, de beste club van de stad en in de top van de eredivisie. Naast het handballen studeerde ik op het gymnasium en daarna diergeneeskunde. Ik had een onbezorgd leventje.”

Dat veranderde allemaal in één klap toen de oorlog uitbrak, eerst in Kroatië en daarna in Bosnië. ,,Ik moest stoppen met studeren en handballen. Mijn prachtige leven veranderde in een nachtmerrie. Ons gezin bestond uit zeven personen. Ik bleef alleen met mijn zus over. Mama, papa, opa, oma, neefjes, vrienden, buren, iedereen was vermoord door sluipschutters of granaten. Ik raakte zelf ook zwaar gewond. Organen beschadigd, benen verlamd, rug kapot. Ik heb twee maanden moeten vechten om te overleven.”

Het is één van de redenen waarom de ambitieuze Nebosja Saponjic wel eens nijdig wordt op de huidige mentaliteit van de jeugdige sporters. ,,Te makkelijk afzeggen voor een training. Te snel afhaken met een pijntje. Altijd ja maar… Ik sta bekend om mijn ijzeren discipline. Handbal is een teamsport, dus samen knokken voor prestaties. Als iemand de kantjes er afloopt, dupeer je het hele team. Soms ben ik misschien te hard, te fanatiek. Maar dat komt door wat ik allemaal heb meegemaakt.”

Saponjic ontvluchtte gedesillusioneerd zijn vaderland of beter gezegd wat er van over was. ,,Ik was pas 21 jaar en wilde naar het buitenland. Waar naar toe, was niet belangrijk. De doctoren gaven me niet veel kans dat ik ooit nog goed zou kunnen lopen. Toch wilde ik weg. Ik was alles en iedereen kwijt, was bijna dood geweest. Dus ik had niks te verliezen. Na veel omzwervingen kwam ik via Kroatië uiteindelijk in Nederland terecht.”

Met een ongelofelijke wilskracht werkte Saponjic aan zijn herstel. Leren lopen, fietsen, zwemmen, stapje voor stapje knokte hij zich terug naar een normaal leven. Inburgeringscursus? ,,Ik ben meteen zelf de taal gaan leren, liet me omscholen en heb alle baantjes aangepakt die ik kon krijgen. Schoonmaker, vruchtenplukker, stratenmaker. Niet goed voor mijn rug en benen, die toch al beschadigd waren door die verwondingen. Ik heb drie zware operaties ondergaan.”

Het was een lijdensweg, maar opgeven kwam niet voor in het woordenboek van Saponjic. Hij haalde alle trainersdiploma’s en ging aan de slag. Dezelfde instelling probeert hij nu over te brengen op de teams die hij traint bij Hellas en aan de leerlingen die hij vanuit de naschoolse opvang handballes geeft. ,,Blijven knokken, nooit opgeven, dan kom je ver in het leven. Het gaat er niet alleen om een goede handballer te worden, maar ook een sterke persoonlijkheid.”

Voorlopig laatste derby
Zaterdag (20.15 uur, sporthal Boswijk) tegen Hercules is voorlopig de laatste derby voor coach Neso Saponjic. ,,Ik heb met veel plezier bij Hellas gewerkt. Eerst met Nico Stet een mooie periode en daarna met Björn Budding. We hebben veel aan de opleiding van de jeugd gedaan. De resultaten van het eerste team waren de laatste jaren niet geweldig. Maar de doorstroming van de talenten zorgt straks voor de ommekeer. Hellas wil graag dat ik blijf voor het jeugdbeleid. Misschien kan ik dat combineren met training geven bij een andere eredivisieclub. Ik ben door een paar clubs gevraagd om daar het jeugdbeleid vorm te geven. Dat zou een mooie combinatie zijn.”

Hellas moet zaterdag winnen van stadgenoot Hercules, dat al veilig is. En dan hopen dat Venlo verliest van Lions. Alleen dan kan het zich in de laatste thuiswedstrijd tegen Venlo veilig spelen in de eredivisie. ,,Dat gaat ook gebeuren. We hebben de laatste twee wedstrijden gewonnen en zitten in een goed ritme. Hellas hoort gewoon in de eredivisie,” klinkt het zoals altijd strijdlustig uit de mond van de nooit opgevende Saponjic.

PASPOORT
Naam : Nebosja (Neso) Grga Saponjic
Geboortedatum: 21 maart 1970
Geboorteplaats: Sarajevo
Woonplaats: Rotterdam
Clubs als speler in Bosnië en Herzegovina: Novi Grad; Zeljeznicar; jeugdinternational.
Clubs als trainer in Nederland: Roda Rotterdam, Gent België, Hercules, Quintus, EHC, Hellas.
Prijzen: Landstitel met A-junioren Hellas; Nederlands Kampioen afdelingsselectie ZH; kampioenschap EHC.

Door Peter Lotman, AD HAAGSCHE COURANT
Foto: Jet van Bergen en Henegouwen